تحلیل استنادی تولیدات علمی حوزه پرستاری ایران در پایگاه‌های اطلاعاتی وب‌اف‌نالج و اسکاپوس

پیش‌زمینه و هدف: میزان تولیدات علمی یک حوزه و دستاوردهای پژوهشی آن در سطوح دانشگاهی، ملی و بین‌المللی شاخص مهمی است که نشان می‌دهد یک جامعه علمی در توسعه و بهره‌گیری از آخرین دستاوردهای علمی چگونه عمل می‌کند. یکی از روش‌های شناخته‌شده بررسی برونداد علمی هر حوزه، بررسی مقالات نمایه شده آن در نمایه‌نامه‌های معتبر بین‌المللی است. مواد و روش کار: پایگاه اطلاعاتی وب‌اف‌نالج به‌واسطه اهمیتان در مطالعات علم‌سنجی و اسکاپوس به جهت پوشش بیشتر مجلات کشورهای درحال‌توسعه برای بررسی کم و کیف برونداد علمی حوزه پرستاری ایران انتخاب گردیدند. داده‌های خام این دو پایگاه پس از بازیابی در تاریخ 10 آگوست 2017 به محیط اکسل انتقال و بر اساس شاخص‌های علم‌سنجی کارکرد بیش از سه دهه حوزه پرستاری ایران مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: بر پایه اطلاعات استخراج‌شده اولین مقاله حوزه پرستاری ایران در پایگاه اطلاعاتی اسکاپوس به سال 1967 و در پایگاه اطلاعاتی وب‌اف‌نالج به سال 1991 برمی‌گردد. تولیدات این حوزه تا تاریخ استخراج اطلاعات سیر کاملاً صعودی داشته و از روند رشد تصاعدی برخوردار بوده است. در این بازه پژوهشگران حوزه پرستاری در پایگاه اطلاعاتی اسکاپوس 3056 مقاله و در پایگاه اطلاعاتی وب‌اف‌نالج 1622 مقاله منتشر کرده‌اند. مجله حیات با بیش از 210 مقاله در اسکاپوس و مجله INTERNATIONAL JOURNAL OF MEDICAL RESEARCH & HEALTH SCIENCES با 107 عنوان مقاله در وب‌اف‌نالج ازجمله مجلاتی هستند که پژوهشگران حوزه پرستاری ترجیح داده‌اند مقالات خود را در آن‌ها انتشار دهند. احمدی با 59 مقاله در وب‌اف‌نالج و عزیزی با 140 مقاله در اسکاپوس ازجمله پرکارترین نویسندگان هستند. در هردو پایگاه اطلاعاتی بیشترین همکاری بین‌المللی در تولید مقالات علمی با کشور امریکا بوده است. انتشار مقالات اصیل با بیش از 85 درصد در هر دو پایگاه مرجح ترین شکل ارائه نتایج تحقیقات بوده است. 3056 مقاله منتشرشده در پایگاه اطلاعاتی اسکاپوس 6593 استناد را به خود اختصاص داده است که به ازای هر مقاله 1.9 استناد اخذ شده است. اچ ایندکس مقالات منتشرشده در اسکاپوس 62 است و به‌عبارت‌دیگر 62 مقاله از میان مقالات منتشرشده در اسکاپوس موفق شده‌اند هریک حداقل 62 استناد به خود اختصاص دهند. این شاخص‌ها برای مقالات منتشرشده در وب‌اف‌نالج برای 1622 مقاله 5169 استناد یعنی 3.19 استناد با ازای هر مقاله با اچ ایندکس 26 است. پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران در هر دو پایگاه با 929 مقاله در اسکاپوس و 441 مقاله در وب‌اف‌نالج مرتبه نخست تولید مقاله را از آن خود کرده‌اند. مقاله Janghorbani با عنوان Prospective study of diabetes and risk of hip fracture - The Nurses' Health Study و با اخذ 111 استناد در وب‌اف‌نالج و مقاله Montazeri با عنوان The Short Form Health Survey (SF-36): Translation and validation study of the Iranian version و با اخذ 381 استناد ازجمله پراستنادترین مقالات می‌باشند. بحث و نتیجه‌گیری: جستجوی‌های انجام‌شده از پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی و دیگر پایگاه‌های اطلاعاتی نشان می‌دهد 38 مجله علمی و پژوهشی در حوزه پرستاری ایران منتشر می‌شود. حوزه پرستاری ایران در راستای رؤیت پذیری بیشتر لازم است در کنار انتشار مقالات در مجلات معتبری که در نمایه‌نامه‌های بین‌المللی نمایه می‌گردند تلاش خود را معطوف به نمایه کردن مجلات این حوزه در نمایه‌نامه‌های معتبر نمایند که این امر ضمن ارتقاء میزان رؤیت پذیری دیگر شاخص‌های علم‌سنجی ازجمله میزان استنادات، اچ ایندکس پژوهشگران و مجلات و عامل تأثیر مجلات را به دنبال خواهد داشت.